Cuối những ngày thu vàng tháng 9, khi tôi đang đi thăm bà con cộng đồng Việt Nam ở mấy thành phố xa như Ulyanovsk, Samara, Tula…để lấy thông tin viết bài thì bất ngờ nhận được điện thoại của anh Châu Hồng Thủy, chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tại Nga thông báo: “Ngày 4.10, anh về Mát ngay nhá, Hội ta sẽ tổ chức cùng bà con cộng đồng tại Mátxcơva gặp mặt nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo và nữ nhà thơ Tuyết Nga trong đoàn nhà văn Việt Nam nhân dịp sang thăm Nga”.

Không kịp rồi, vì công việc đang còn dang dở, nhưng chắc chắn là tôi sẽ về kịp trước khi đoàn trở về Việt Nam. Tin đến khá bất ngờ làm tôi không khỏi xốn xang. Bởi đã 28 năm rồi chúng tôi mới có dịp gặp lại nhau. Còn nhớ mấy năm trước tôi có viết bài “Nghe Khúc Hát Sông Quê giữa Mátxcơva” đăng trên Dân Trí, các tờ báo khác có đăng lại. Và bây giờ, gặp lại Nguyễn Trọng Tạo cùng Tuyết Nga…giữa mùa thu vàng Mátxcơva thì quả là “hữu duyên thiên lí ngộ”!

Phải mãi tới chiều nay 12.10, chúng tôi mới có buổi gặp gỡ hàn huyên ở nhà hàng “Nem” (cạnh bến ga xe điện ngầm Yugo Zapadnaia) của vợ chồng anh Nguyễn Đình Hoàng và chị Nguyễn Thị Hạnh – một địa chỉ “quen thuộc” của anh chị em làm công tác văn hóa nghệ thuật ở Nga cũng như từ Việt Nam sang. Bữa cơm chiều mang đậm hương vị quê nhà thật thân tình mà ấm cúng giữa mấy anh chị em xứ Nghệ và một anh bạn người Nga Anatoli Sokolov, nhà ngôn ngữ học Nga Việt – nói tiếng Việt, ăn cơm Việt sành sỏi như ăn súp Nga vậy!

Phút hội ngộ khá bất ngờ, khi tôi và anh Tạo cùng Tuyết Nga bỡ ngỡ nhận ra nhau, bởi 28 năm đã trôi qua, một quãng thời gian hơn 1/3 đời người – xưa kia còn trẻ trung, nay già dặn đi bao nhiêu? Nhưng nụ cười, giọng nói vẫn còn sung lắm…

Gặp nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo (thứ 4 từ phải sang) tại Nhà hàng Nem - Matxcơva

Được biết, chuyến đi của anh Nguyễn Trọng Tạo và nữ nhà thơ Tuyết Nga trong đoàn nhà văn sang thăm Nga dù thời gian khá ngắn ngủi (28.9 đến 13.10) nhưng cũng đã kịp thăm vài địa danh nổi tiếng ở thủ đô Mátxcơva, chiêm ngưỡng kinh đô cũ Saint Petersburg, vòng về Tu La – quê hương nhà đại văn hào Nga Lép Tônxtôi (tác giả Chiến tranh và Hòa bình đồ sộ), gặp gỡ bà con cộng đồng Việt Nam ở Nga…Dư âm của chuyến đi đã để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng bà con xa xứ hình ảnh nhà thơ, nhạc sĩ của công chúng mà mỗi khi “Khúc hát sông quê” vang lên là người ta nghĩ và nhớ ra ngay Nguyễn Trọng Tạo – một Nguyễn Trọng Tạo không lẫn vào đâu được!

Dù mùa đông tuyết trắng xứ bạch dương chưa về phủ kín vạn vật nhưng Nguyễn Trọng Tạo đã kịp có bài thơ “Tuyết” ngâm nga đọc tặng anh chị em. Cái cảm xúc thăng hoa khi Nguyễn Trọng Tạo đến với nước Nga một chiều thu dát vàng nhưng bỡ ngỡ xuyến xao khi những bông hoa tuyết trái mùa bay bay trong gió thu nhè nhẹ lắc rắc trên vai áo, trên đôi má hồng của cô gái Nga mới tuổi 17 lướt nhẹ trên đường phố Mátxcơva cổ kính…Không, hình như ông trời chiều lòng cho Nguyễn Trọng Tạo hay sao ấy? Bởi vào những ngày đầu thu này tuyết bông trắng xóa bỗng bất ngờ phá lệ mà lắc rắc nhè nhẹ lên vạn vật, chỉ thoáng chốc thôi, để rồi tan biến vào thinh không, chỉ còn lại mùa thu vàng muôn thuở. Để Nguyễn Trọng Tạo kịp có “Tuyết” mà để lại cho đời. Tôi nói vui: “Chắc là sẽ có Khúc hát tuyết giữa mùa thu Nga” đây! Còn nhớ năm kia, nhà thơ Lê Huy Mậu (tác giả thơ “Khúc hát sông quê”) sang thăm Nga, chúng tôi cũng gặp gỡ anh ở nhà hàng “Nem” của Hoàng Hạnh. Lần này chúng tôi đùa vui: “Giá cả hai ông cùng có mặt thì xôm tụ biết mấy nhỉ?”

Nhân dịp này, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo đã thân ái tặng cho bà con cộng đồng Việt Nam tại Mátxcơva tập Trường ca “Biển mặn” mà anh vừa mới sáng tác. Anh cũng thông báo đã tặng mấy trăm cuốn sách cho các chiến sĩ Trường Sa.

Gặp gỡ rồi chia ly, cuộc đời vốn dĩ như vậy, không ai cưỡng lại được! Chúng tôi chưa kịp tâm sự gì nhiều (vừa gặp lại tôi sau 28 năm xa cách, anh Tạo đã “hỏi thăm” tôi sao không trả lời email? Hóa ra, trước khi đi anh đã gửi 2 tin thông báo là anh sang Nga. Thật “oan” cho tôi, cái email đó đã lâu tôi không sử dụng, vậy là “nỗi oan Thị Mầu” đã được giải!) Những năm qua có chăng chỉ là “gặp gỡ” qua những trang văn thơ của anh, qua những bài viết của tôi gửi vào trang web nguyentrongtao của anh. Hay những bài viết tôi gửi đăng đâu đó rải rác trên các báo trong nước, anh đọc thấy hợp gu rồi đăng lại trên trang web mang tính văn hóa nghệ thuật và cả chất thời sự nóng bỏng của anh.

Ngày mai 13.10, các anh chị lại trở về quê hương. Mùa thu lá vàng nước Nga hãy còn lưu luyến lắm, mùa đông tuyết trắng xứ bạch dương Nga còn vời vợi xa chưa kịp về đón các anh chị cùng vui với tuyết!

Võ Hoài Nam